Yangın Risk Analizi Yapılırken Nelere Dikkat Edilmelidir ?

Yangın risk analizi yapılırken dikkat edilmesi gereken birçok önemli husus vardır. Öncelikle yangın risk analizinin yapılacağı tesisin tehlike sınıfı ve ürettiği ya da kullanım amacının ne olduğuna dair ilk tespitler yapıldıktan sonra sahada incelemeler yapılmalıdır. İşte yangın risk analizi sürecinde göz önünde bulundurulması gereken ve dikkat edilmesi gereken hususlar:

1. Tehlikelerin Tanımlanması

Yanıcı ve Patlayıcı Maddeler: İş yerinde veya binada bulunan yanıcı ve patlayıcı maddelerin belirlenmesi gerekmektedir. Bu maddeler, yangın riskini artırır ve özel önlemler gerektirir. Bu yüzden işletmelerden kullandıklarını yanıcı ve patlayıcı maddelerin sds (güvenlik bilgi formları) istenmeli ve incelemeler yapılmalıdır.

Elektrik Sistemleri: Elektrik tesisatları, cihazlar ve ekipmanlar yangın riski oluşturabilir. Elektriksel tehlikelerin tanımlanması önemlidir. Elektrik tesisatlarının elektrik iç tesis yönetmeliğine uygun olarak projelendirilip, montajlarının yapıldığından emin olunmalıdır.

Isı Kaynakları: Isı yayan makineler, cihazlar ve prosesler yangın riski oluşturabilir. Bunların belirlenmesi ve kontrolü gereklidir. İşletmedeki prosesler detaylıca yerinde incelenmeli ve proses adımları tek tek yerinde gözlemlenmelidir.

2. Risk Değerlendirmesi

Risk Matrisi Kullanımı: Tehlikelerin ciddiyeti ve olasılığına göre değerlendirme yapmak için risk matrisi kullanmalıdır. Bu, risklerin belirlenmesinde yardımcı olur. Fakat halihazırda kullanılan herhangi bir risk analizi formatı değil tamamen risk analizi yapan kişi ya da kurumun kullandığı matrise göre değişkenlik göstermektedir.

Potansiyel Senaryoların İncelenmesi: Farklı yangın senaryolarının analiz edilmesi, yangın çıkma olasılığı ve olası sonuçların değerlendirilmesi gerekmektedir. İşletmenin her bölümünde olası yangın senaryoları geliştirilerek alınacak önlemler tek tek belirlenmelidir.

3. Kontrol Önlemlerinin Belirlenmesi

Yangın Algılama ve Uyarı Sistemleri: Yangın detektörleri, alarm sistemleri ve acil durum aydınlatmaları gibi yangın algılama ve uyarı sistemlerinin uygun şekilde kurulmalıdır. TS EN 54 Standartlarına uygun ürün ve montajları yapılmalıdır.

Yangın Söndürme Ekipmanları: Yangın söndürücüler, yangın dolapları, sprinkler sistemleri gibi yangın söndürme ekipmanlarının yerleştirilmesi ve düzenli bakımının yapılmalıdır. Portatif yangın söndürme cihazları yangın sınıflarına göre belirlenmeli, sprinkler sistemleri depolama yapılan ürünün cinsine göre projelendirilmeli, yangın dolapları erişim mesafelerine göre konumlandırılmalıdır. Yılda 1 kez mutlaka bakımları yapılmalı fakat tesisin risk durumuna göre yılda iki ya da üç kez de bakım işlemleri yapılabilir.

Yangın Ayırıcıları: Yangın kapıları, duman perdeleri ve yangın duvarları gibi yangın ayırıcılarının kullanılmalıdır. Binaların yangından korunması hakkındaki yönetmeliğe uygun olacak şekilde dizayn edilmelidir.

4. Eğitim ve Farkındalık

Çalışan Eğitimi: Tüm çalışanların yangın güvenliği konusunda eğitilmelidir. Eğitimler, yangın tehlikelerini tanıma, yangın söndürme ekipmanlarının kullanımı ve tahliye prosedürlerini içermelidir. Her çalışan personel katılmalıdır. Uygulamalı olarak yangın söndürme eğitimi verilmelidir.

Tatbikatlar: Düzenli olarak yangın tatbikatlarının yapılması. Bu tatbikatlar, çalışanların yangın anında nasıl hareket edeceklerini pratiğe dökmelerine olanak tanır. Yılda 1 kez yapılmalı fakat personel çeşitliliği artan veya üretim prosesleri ciddi olarak değişen işletmelerde yeniden tekrar edilmelidir.

5. Acil Durum Planlaması

Tahliye Planları: Bina ve iş yerinde acil durum tahliye planlarının hazırlanması ve bu planların düzenli olarak gözden geçirilmesi, güncel olarak revize edilmesi gerekmektedir. Yangın söndürme cihazlarının konumu, yangın algılama ve ihbar sistemlerinin konumu, acil çıkış kapılarının yeri ve kaçış yolları belirlenmelidir.

Toplanma Alanları: Güvenli toplanma alanlarının belirlenmesi ve bu alanların çalışanlara bildirilmesi gerekmektedir. Acil durum toplanma alanlarının öneminden uygulamalı olarak tatbikat yapılarak anlatılmalıdır.

6. Dokümantasyon ve Kayıt Tutma

Risk Analizi Raporları: Yapılan risk analizlerinin detaylı bir şekilde belgelenmelidir. Bu raporlar, yasal gerekliliklerin karşılanması ve denetimlerde sunulması için saklanmalıdır. Tesis projesi değiştiğinde mutlaka revize edilmelidir.

İzleme ve Gözden Geçirme: Yangın risk analizlerinin düzenli olarak gözden geçirilmesi ve güncellenmesi. İş yerindeki değişiklikler veya yeni tehlikeler ortaya çıktığında analiz yeniden yapılmalıdır.

7. Yasal Uyum ve Standartlar

Yasal Mevzuat ve Yönetmelikler: Yangın risk analizinin, ulusal ve uluslararası yangın güvenliği mevzuatına ve standartlarına uygun olarak yapılması. NFPA, BYKHY.

Sigorta Gereklilikleri: Sigorta şirketlerinin yangın risk analizine dair talepleri karşılanmalıdır.

Yangın risk analizi, yangın güvenliği sağlamak için kritik bir süreçtir ve bu süreçte yukarıda belirtilen noktalara dikkat edilmesi, yangın risklerinin minimize edilmesine yardımcı olmaktadır.